चण्डीपुर्ने मेला (बुद्ध जयन्ती)२०७६ ईन्दिरा चेम्जोङ

ईन्दिरा चेम्जोङ  ४ जेठ २०७६ ललितपुर धनकुटा जिल्ला चौबिसे गाउपालिका राजारानी ६ मा प्रत्येक वर्ष लाग्ने चण्डीपुर्ने मेला कहिले देखि लाग्न सुरु भयो भन्ने प्रमाणिक मिति नभएपनि मलाई थाहाँ भए अनुसार र बुवा बाजेको भनाई अनुसार पचासौ वर्षदेखि यो मेला लाग्न सुरु भएको हो । यो मेला पूर्णिमाको दिनदेखि चार दिनसम्म लाग्छ । यो मेला चण्डीपुर्नेको नामले प्रशिद्ध भए पनि यहाँ पहिले चण्डी नाच देखन् पाइन्दैन थियो यहाँ...

देउता ढुङ्गा

केटा हो...केही बोल्नु अगाडीको उसको थेगो थियो यो । २०६० सालको भदौमा ईटहरीबाट छात्ती नपाएर संगै भर्ती भएको हामी जोडा अर्थात नम्बरी थियौं । जोडा वा नम्बरी भनेर बोलाउँनु खोज्दा खोज्दै पनि बिर्सिएर हामी सबैलाई केटा हो भन्न भ्याई हाल्थ्यो उ अर्थात नं.२०६.. सैन्य देवेन्द्र धामी । त्यहि केटा हो भन्ने दुई शब्दका कारणले गर्दा नै धेरै पटक लतका (आर्मी भाषामा सजायको भागिदार) मा परिसकेको थियो उ । केटा हो.....

बोजुको माया

नेपालको एक राम्रो बोर्डिङ स्कूलमा ममता ६ क्लासमा पढ्छिन् । उनी क्लासमा जहिले पनि फस्र्ट हुन्छिन् । उसलाई गुरुबा गुरुआमाले पनि सारै मन पराउँथे । उ एक इमान्दारी केटी हुन् । उसको बुबाआमा हङकङमा बस्नुहुन्छ । ममता चै बाजेबोजुसँग बस्छिन् । ममता जहिले पनि स्कूलबाट आएपछि स्कूलको किताब निकालेर मज्जाले पलेटी मारेर घण्टौँ सम्म पढेर बस्छिन् । ममताको बाजेबोजु कति खुसी हुनुहुन्थ्यो । ममताले कति घरको काम पनि...

बलात्कृत आत्मा–कविता

यौबनको मातले लठारिएका नरपिसाचहरुको  पन्जाबाट मृत्यु बरण गरेका बलात्कृत आत्मा हो जाग ! रितिको चपेटामा फसेर छौपडीमा चिसो रात र भयले लिन भएका आत्मा हो जाग ! दाईजो नमिल्दा यातनाले जलाई झुन्ड्याई मारेका आत्मा हो जाग ! छोरो नपाउँदा पिरोलिएर र सेरीई मरेका आत्मा हो जाग औसिमा जन्मेका अल्छिनी आत्मा हो जाग पुर्णिमामा जन्मेका सुन्दरी आत्मा हो जाग बिदुवा, अपहेलित बोक्सी आत्मा हो जा...

दाजु गुरुङ–हङकङ

मुन्ना चौधरी

ब्रिटिस उपनिवेशिक कालको विघटन अगावै हङकङ छिरेको रेहछ उ । यस अर्थमा पनि अरु भन्दा सिनियर सोच्ने गर्छ आपूलाई । जुन वेला हङकङ आइडीले नेपालमा रहेका गोर्खा सैनिक परिवारमा पलायनको लहरले तरंगीत वनाएको थियो  । ठूलो परिणममा वैध रुपमा मानिसहरु पलायन भए त्यस ताका । सामुहिक वर्हिगमनको बाढिनै चल्यो । हरेक दिन नेपाल एयरलाईन्सबाट सयौ नेपालीहरुको ताती छुट्थ्यो । गाँउ घर नै रित्तिएला जस्तो गरि । हस्तान्तरण अगा...

ईमानसिङ चेम्जोङको ११६औ जन्म जयन्ती सन्दर्भ को हुन ईमानसिङ चेम्जोङ ?

भुपेन्द्र चेम्जोङ ईस्बि सम्वत १९०४ को जनवरी १ मा कालेम्पोङको रिङ्केबुङमा बाबू मेघवरसिङ र आमा वापुहाङमा को सुपुत्रको रुपमा जन्मेका ईमानसिङ बहुप्रतीभाका धनी थिए । उनको पुर्ख्यौली घर पान्थर आङसराङ हो । उनको प्ररम्भिक शिक्षा कालिम्पोङमा भएको थियो भने उच्च शिक्षा कलकताको सेन्ट जेभियर्स कलेजबाट प्राप्त गरे ।अध्ययनमा हुँदै उनको बुबाको देहावसानले पढाइ पूरा हुन सकेन । त्यसपछी दार्जिलिङको सुकेपोखरीमा स्कुल...

ठुली, माईली, कान्छी बैनीहरु, भाई र म सबै स साना। काका भारतिय सेनाका जागिरे गुलेलीबाट छुटेको मट्याङ्ग्रा जस्तै उतै घरजाम गरेर बसेका।बाबा पछि परिवारको जेठो भए पनि म सानै उमेरको थिए।जेठो हुनुको जिम्मेवारीले बिहानै उठेर गाईबस्तुलाई घास, सोतर काटी ,गोबर नसोहोरी स्कुल जान कहा पाईदैन्थ्यो र उ बेला। स्कुल छुट्टी पछि फेरि बेलुकिको घास काट्नु, पानी भर्नु, भाई बहिनिहरुको देखभाल गर्नु दैनिकी हुन्थ्य...

‘दाह्रि जुङ्गा आउनु पनि पाप हो’

नेचुरल्ली दीपक म अर्ध नारेश्वर हुँ मेरी प्रिय तिमी पनि हौ तिम्रो आधा स्वरुप तिम्रो पिता तिमीभित्र लुप्त छन् र मभित्र पनि मेरी आमा दृश्य- अदृश्य अदृश्य- दृश्य छिन् हो, यसैले हामी एक भएका छौ म तिमीमा मेरी आमा खोजिरहुँला तिमी ममा आफ्नो पिता पाईरहनु अनि हाम्रा सन्ताहरुमा हाम्रो अस्तित्त्व लुप्त- अदृश्य अदृश्य- लुप्त हामीले पाईरहनेछौ किनकी जीवन सह- अस्तित्त्वको निरन्तरता अनि यही...

नारा

यो समाज नै मातेको छ बिक्षिप्त भई हाँसेको छ मथ्थुहरूको जमात मातेको समाज मथ्थु समाजमा म मात्रै कसरी सद्धे भएर हिड्न सक्छु । मातेको समाज प्रत्येक मान्यताहरू कुहिएको समाज एउटा अादिम समाज शहिदहरू मरेर गए तर यहाँ कहिले बिहानी भएन गर्भमै अामाको सपनाहरू तुहेको छ हरेक क्षण इच्छा , अाँकक्षा र विश्वास टुटेको छ मथ्थु समाज कहिले नउठने गरि सुतेको छ । मथ्थुहरूको जमात सतीले सरापेको सम...

देउता ढुङ्गा

केटा हो...केही बोल्नु अगाडीको उसको थेगो थियो यो । २०६० सालको भदौमा ईटहरीबाट छात्ती नपाएर संगै भर्ती भएको हामी जोडा अर्थात नम्बरी थियौं । जोडा वा नम्बरी भनेर बोलाउँनु खोज्दा खोज्दै पनि बिर्सिएर हामी सबैलाई केटा हो भन्न भ्याई हाल्थ्यो उ अर्थात नं.२०६.. सैन्य देवेन्द्र धामी । त्यहि केटा हो भन्ने दुई शब्दका कारणले गर्दा नै धेरै पटक लतका (आर्मी भाषामा सजायको भागिदार) मा परिसकेको थियो उ । केटा हो...म य...

मुजुर पनि मुग्लान पसे कति दिन रहन्छ नेपाल ?……..

‘आज रमिता छ’   इन्द्रबहादुर राईको पहिलो उपन्यास हो । यो उपन्यास सन् १९५४ देखि सुरु गरेर र १९५८ सालमा लेखिसकेको लेखकले उल्लेख गरेका छन् । यो उपन्यास लेखिनुअघि दार्जीलिङमा सामान्य खालका उपन्यासको बिगबिगी थियो । त्यसले पठन संस्कृति त बढाएको थियो, तर पाठकहरुले उत्कृष्ट उपन्यास पढ्ने अवसर पाएका थिएनन् । दार्जीलिङमै छापिएको यो उपन्यास नेपालमा पनि यति चर्चित भयो कि ०३२ सालमा साझा प्रकाशनले यसलाई पुनः छाप...

रहेनन् वरिषठ तथा मूर्धन्य साहित्यकार इन्द्र बहादुर रार्इ

काठमाडौ                                                                                                           (photo- Sachin Chamling 2011)   वरिष्ठ साहित्यकार तथा तेस्रो आयाम र लीला लेखन साहित्यिक अभियानका अगुवा इन्द्र बहादुर रार्इको निधन भएको छ । कथा, निबन्ध, उपन्यासर नाटक र समालोचना अगायतका विधामा कलम चलाएका रार्इके ९० वर्षको उमेरमा मंगलबार अपरान्ह दार्जिलिङस्थित निवासमा निधन भएक...