काठमाडौं- भारत भ्रमणमा रहेका प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीबिच विभिन्न सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको छ । साथै दुई समकक्षीबिच शनिवार भएको भेटमा दुई देशको आपसी हित र सहयोगका सम्बन्धमा छलफल भएको छ । दुई प्रधानमन्त्रीको भेटवार्तापछि भारको तर्फबाट सार्वजनिक ऊर्जा क्षेत्र सहयोग सम्बन्धी भारत–नेपाल संयुक्त भिजन वक्तव्यमा प्रधानमन्त्री देउवा र मोदीबिचको छलफल फलदायी भएको जनाइएको छ । दुई समकक्षी प्रधानमन्त्रीले दुई देशबीचको भूगोल, इतिहास, संस्कृति, वाणिज्य र जनस्तरको सम्बन्धको कालातीत सम्बन्ध र बन्धनलाई अझ गहिरो बनाउने प्रतिबद्धता दोहोर्याएका छन् । भारतले नेपाललाई ऊर्जा बचतको नजिक रहेको मुलुक बन्न थालेको लगायत ऊर्जा क्षेत्रमा उल्लेखनीय प्रगति गरेकोमा बधाई दिएको छ । प्रधानमन्त्री देउवाले भारतको पछिल्लो सीमापार विद्युत् व्यापार नियमनले नेपालजस्ता प्रमुख साझेदारलाई भारतको बजारमा पहुँच र भारतसँगको विद्युत् व्यापार गर्न सक्षम बनाएकोमा प्रशंसा गरेका छन् । देउवाले नेपालको जलविद्युत उत्पादन क्षमता अभिवृद्धि, उत्पादन र प्रसारण सम्बन्धी पूर्वाधार परियोजनाहरूमा प्रत्यक्ष सहयोग गरेकोमा भारतको प्रशंसा गरेका छन् । नेपालमा विद्युत् उत्पादन आयोजनाहरूको संयुक्त विकास गर्ने, अन्तरदेशीय प्रसारण पूर्वाधारको विकास, दुई देशबिचको ऊर्जा व्यापारलगायतका विषय, ऊर्जा क्षेत्रमा पारस्परिक रूपमा लाभदायक द्विपक्षीय सहयोग विस्तार र सुदृढ गर्ने अभूतपूर्व अवसरहरू रहेकोमा दुई प्रधानमन्त्री सहमत भएका छन् । यस्तै पारस्परिक लाभ, बजार माग र प्रत्येक देशको लागू घरेलु नियमहरूको आधारमा दुवै देशको विद्युत् बजारमा उपयुक्त पहुँचको व्यवस्था, राष्ट्रिय ग्रिडको समन्वयात्मक सञ्चालन र नवीनतम परिचालन सूचना, प्रविधि र ज्ञानको आदानप्रदानमा संस्थागत सहयोगमा एकमत भएका छन् । बिबिआइन फ्रेमवर्क अन्तर्गत सबै सहभागी पक्षहरू बीच पारस्परिक रूपमा सहमत सर्त र सर्तहरूको अधीनमा आफ्ना साझेदार देशहरूलाई समावेश गर्न यस्तो सहयोग विस्तार गर्न, आ–आफ्नो राष्ट्रिय नीतिहरू र जलवायु परिवर्तन प्रतिबद्धताहरूको आधारमा नवीकरणीय ऊर्जा उत्पादन, विशेष गरी जलविद्युतलाई तिनीहरूको ऊर्जा साझेदारीको आधारशिला बनाउन पनि दुई प्रधानमन्त्री एक भएका छन् । नेपालको नवीकरणीय ऊर्जा क्षेत्रमा, विशेष गरी जलविद्युत क्षेत्रमा भारतीय लगानीले दुवै देशलाई रोजगारी सिर्जना गर्ने, निर्यात आम्दानी बढाउन र औद्योगिक तथा वित्तीय क्षमताको थप विकासमा योगदान पुर्याएर दुवै देशलाई फाइदा पुर्याउने सम्भावना रहेकोमा जोड दिइएको छ । साथै नेपालको तर्फबाट भारतीय कम्पनीहरूलाई नेपालको जलविद्युत क्षेत्र लगायत सम्भाव्य नवीकरणीय ऊर्जा आयोजनाहरूको विकास, निर्माण र सञ्चालनमा पारस्परिक लाभकारी साझेदारी लगायत भण्डारण प्रकारका आयोजनाहरूमा लगानी गर्न आह्वान गरिएको छ ।साथै दुवै प्रधानमन्त्रीले पञ्चेश्वर बहुउद्देश्यीय आयोजनाका सम्बन्धमा यसअघि सन् २०१७ को अगस्टमा नेपालका प्रधानमन्त्रीको भारतको राजकीय भ्रमणलगायतका उच्चस्तरीय भ्रमणका क्रममा भएको छलफल अनुसार सो आयोजनाको डीपीआरलाई चाँडो टुङ्गोमा पुर्याउन सम्बन्धित अधिकारीहरूलाई द्विपक्षीय छलफललाई तीव्रता दिन निर्देशन समेत दिएका छन् ।यस्तै प्रधानमन्त्री देउवा र मोदीले संयुक्त भिजनका आधारमा आयोजना र पहललाई द्रुत गतिमा अघि बढाउने सहमति गरेका छन् । उनीहरूले पारस्परिक सम्मान र समानताको आधारमा एक अर्काको राष्ट्रिय विकास र समृद्धिलाई निरन्तरता दिन सहमत भएका छन् । आजै दुई प्रधानमन्त्रीद्वारा भर्चुअल रूपमा नेपाल भारत रेल्वे, सोलु विद्युत प्रसारण लाइन, नेपालमा रु पे कार्ड सञ्चालन परियोजनाको उद्घाटन समेत भएको छ । ५० सदस्यीय जम्बो टोलीसहित ३ दिने भारत भ्रमणमा रहेका देउवा आइतबार स्वदेश फर्किने कार्यक्रम रहेको छ । साभार : रापा
