हो, एशियाका सब भन्दा धनी व्यक्तिहरूमा एक , “जुवाको राजा” भनेर चिनिन्थे। उनी विश्वको सबैभन्दा आकर्षक गेमिंग व्यवसायका प्रमुख थिए, एसजेएम होल्डिंग्स, जसको मूल्य $६ बिलियन (£४.९बिलियन) हो। तर नाच गर्न मन पराउने तेजस्वी अरबपति, प्रख्यात साथी र परिवारलाई जुवाबाट टाढा रहनु सल्लाह दिन्थे। “मेरो बुबाकाे शान्तापूर्वक हङकङ सेनेटोरियम र अस्पतालमा दिउँसो १ बजे निधन भएको छ,” होकी छोरी पान्सीले पत्रकारहरूलाई भने। “स्टान्ले होको परिवारको सदस्यका रूपमा तपाईहरुलाई यसबारे जानकारी दिन हामी दुखी छ। १९६० को दशकमा सरकारी एकाधिकार इजाजतपत्र पाएपछि होले मकाउका पोर्तुगाली बस्तीमा क्यासिनो व्यवसायमा प्रभुत्व जमाए। आफ्नो भाग्य बढ्दै जाँदा, उनले मकाउमा क्यासिनो विस्तार गरे, हङकङमा आवासीय र कार्यालय भवनहरू निर्माण गरे साथ साथै पोर्चुगल र उत्तर कोरिया लगायतका अन्य देशहरूमा क्यासिनोहरू पनि सञ्चालन गरे। उनको निजी सम्पति $६.४ बिलियन को अनुमान गरिएको थियो जब उनी ९७औं जन्मदिन भन्दा ठीक अघि २०१८ मा सेवानिवृत्त भए। एसजेएम होल्डिंग्स फस्टाउन थाले जब चीनको अर्थव्यवस्था खुल्यो र जुवाको मायाले देशमा नयाँ धनको बाढी आयो। एसजेएमले अहिले मकाउ मा २० क्यासिनो नियन्त्रण गर्दछ। होका चार पत्नीहरू र १७ जना बच्चाहरू थिए। २०१२ मा परिवारको बीचमा भाग्यलाई लिएर कानुनी लडाई लडेपछि उनी आफ्नो व्यवसायको पुनर्संरचना गर्न बाध्य भए।
एक आइकन को मृत्यु
स्टानले होकाे माकाउ र हङकङमा परेको प्रभावलाई अवमूल्यन गर्न असम्भव छ। दुबै क्षेत्रको नेतृत्व छनौट गर्ने उनको भनाइ थियो, र चीनको सरकारी मिडियाले उनलाई आज “देशभक्त उद्यमी” भनेर शोक गरेको छ। होको भाग्य माकाउको विकासलाई एक सानो माछा मार्ने शहरबाट एक धनि जुवा केन्द्रमा जोडिएको थियो। त्यहाँ उनले आफ्नो जुवा व्यवसायको विकास गर्ने क्रममा उनले बाहिरी दुनियासँग पनि एन्क्लेभको जडान निर्माण गरे। लास भेगासका दिग्गजहरूको आगमन नहोउन्जेल र पछि मेगा हङकङ-जुहै-मकाउ ब्रिजको उद्घाटन नभएसम्मका शुरुको दिनहरूमा माकाउ र हङकङको बीच उनको उच्च गति जहाजहरू वा हेलिकप्टरहरू सब भन्दा द्रुत मार्ग थियो। होले धेरै बायोग्राफीहरू पछाडि छोडिदिए, जसमध्ये केहि पुरानो टायकोन्स आउटबिड गर्दै कसरी उनले मकाउ क्यासिनो साम्राज्य बनाए भनेर केही सनसनीपूर्ण कथाहरू छन् । अरूले उनी कसरी सम्पत्ति विकासकर्ता प्रख्यात भए- त्यति ठूलो भएनन् – ली का-शिङ जस्तो, कसरी उनले चार पत्नीहरू विवाह गरे, र कसरी उनको परिवारले पर्ल नदी डेल्टाको पार यस्तो प्रभाव पारे। उनको जीवन कुनै विवादास्पदरहित थिएन, तर धेरै साधारण मानिसहरूलाई, धनी हुने र यो ठूलो सपनाको प्रेरणाको बारेमा थियो। “जुवाका राजा” अब रहेनन्, तर व्यापार जगतका धेरैले पोकर टेबलबाट अझै पनि उनको ज्ञानको खोजी गर्नेछन् किनकि उनीहरूले आफ्नो सफलतालाई पछ्याउँनेछन्। वीवीसी
